ยกตัวอย่าง

             นายเอเป็นคนที่กลัวหมาเอามาก ๆ เพราะตอนเด็ก ๆ นายเอเคยโดนฝูงสุนัขวิ่งไล่และถูกกัดจนเป็นแผลใหญ่ต้องไปเย็บต้องรักษานานพอสมควร นั่นทำให้นายเชื่อว่า “ หมาคือสิ่งมีชีวิตที่อันตราย “ และไม่ว่านายเอจะเจอหมาตัวไหนก็ตามนายเอจะออกอาการกลัวอย่างชัดเจน ไม่ใช่แค่หมาพันธ์ดุตัวใหญ่เพียงอย่างเดียว แต่นายเอกลัวหมาตัวเล็ก ๆ ด้วย หมาบางตัวที่เป็นเหมือนตุ๊กตาน่ารัก ๆ ขนาดเท่ากระเป๋าสพายของคุณสุภาพสตรีก็ทำให้นายเอไม่กล้าเข้าใกล้ได้

             จากตัวอย่างจะทำให้เห็นว่านายเอที่เคยมีประสบการณ์บางอย่างในวัยเด็ก มองหมาตัวหนึ่งผ่านแว่นที่เต็มไปด้วยภาพที่ตัวเองเคยโดนหมาวิ่งไล่กัดเป็นฝูง ทำให้นายเอเกิดอาการ “ กลัว “ ขึ้นมา แตกต่างจากคนอื่นที่ไม่ได้มีประสบการณ์แบบเดียวกันกับนายเอ บางคนเป็นคนรักมา เห็นหมามองหน้าไม่ได้ทนไม่ไหวอยากจะเข้าไปลูบไปเล่นด้วย นี่คือความแตกต่างของ 1 เหตุการณ์ ที่ถูกมองผ่านคนสองคน แล้วเกิดเป็น “ ความจริง “ สองแบบขึ้นมา

             เมื่อเราได้ยินเรื่องเล่านี้ก็น่าจะพอเข้าใจว่าทำไมนายเอถึงได้กลัวหมาขนาดนี้ แต่มันมีเรื่องน่าสนใจอยู่เรื่องหนึง่ในตัวอย่างข้างต้น ไอ้การกลัวหมาใหญ่หรือหมาพันธ์ดุ ๆ นี่ยังพอเข้าใจ แต่นายเอกลัวหมาตัวเล็ก ๆ ด้วย ซึ่งถ้าลองวิเคราะห์ดูแล้ว นายเอไม่น่าจะกลัวน้องหมาตัวเล็ก ๆ ที่ดูเหมือนตุ๊กตากัดเอาได้ ปากมันไม่น่าจะอ้าได้กว้างพอจะกัดเจ็บด้วยซ้ำ ซึ่งในสายตาหลาย ๆ คนก็คงจะดูไม่สมเหตุสมผลเท่าไหร่ คำถามคือ ทำไมนายเอถึงได้กลัวหมาตัวเล็ก ๆ ด้วย นั่นเป็นเพราะว่า ความเชื่อไม่ได้อยู่ในจิตสำนึกหรือในสมองของเรา แต่ความเชื่ออยู่ในใจ หรือที่เราเรียกกันว่า “ จิตใต้สำนึก “ นั่นเอง

             อธิบายการทำงานของจิตใต้สำนึกแบบสั้น ๆ ง่าย ๆ ก็คือพื้นที่ของความเชื่อ ประสบการณ์ และความคิด ที่อยู่อีกฝั่งหนึ่งของกำแพงที่เราเรียกกันว่า “ ตรรกะ “ นั่นแหละ ฝั่งจิตสำนึกที่อยู่ในกำแพงตรรกะของเรา จะทำให้เราคิดและประมวลผลได้ ว่าง่าย ๆ ก็ถ้าจิตสำนึกเรารับรู้ว่าสีแดงผสมสีเหลืองจะได้สีส้ม เมื่อมีคนบอกว่าสีแดงผสมสีเหลืองได้สีชมพูขึ้นมา เราจะใช้ตรรกะประมวลผลและตัดสินได้ทันทีว่านั่นเป็นเรื่องผิด แต่ถ้าหากว่าเราถูกป้อนข้อมูลเข้าไปในจิตใต้สำนึกว่า สีแดงผสมสีเหลืองจะได้สีชมพู เราจะ “ เชื่อ “ ทันทีโดยที่ไม่มีตรรกะมาตัดสินว่านั่นถูกหรือผิด สำหรับใครที่ยังไม่เห็นภาพให้ลองนึกย้อนไปถึงเวลาที่เราฝันแปลก ๆ ประมาณว่าปลอกกล้วยออกมาแล้วสิ่งที่อยู่ข้างในมันไม่ใช่กล้วยแต่ว่าเป็น iPhone อะไรประมาณนั้นแล้วคุณก็ตื่นขึ้นมาอีหยังวะกับตัวเองว่าคิดไปแบบนั้นได้ยังไง นั่นแหละคือสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อจิตใต้สำนึกของคุณทำงาน เพราะถ้าเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นจริง ๆ คุณจะต้องตกใจมากแน่ ๆ แต่เมื่อมันเกิดขึ้นในความฝันที่เป็นการทำงานของจิตใต้สำนึกคุณกลับไม่รู้สึกว่ามันเป็นเรื่องแปลกอะไร

             นั่นเลยเป็นสาเหตุที่ความเชื่อบางอย่างดูไม่เป็นเหตุเป็นผลสักเท่าไหร่ ซึ่งไม่ใช่กับแค่คนอื่นที่มองเข้าไป แต่ว่ากับตัวนายเอเองด้วย เพราะในสมองนายเอเข้าใจแจ้มแจ้งว่าหมาตัวเล็กแค่นี้จะทำอะไรได้ แต่ใจยังไงก็ยังกลัวจนไม่กล้าเข้าใกล้อยู่ดี

ความเชื่อ “ บิดเบือน “ ความเป็นจริง ?

             เมื่อแต่ละคนมีแว่นคนละอันกัน มีประสบการณ์คนละแบบกัน ความเชื่อที่มีก็ย่อมจะต่างกัน เพราะความจริงจะปรากฏตามสิ่งที่คุณเชื่อ เหมือนกับนายเอที่กลัวหมาแบบเอาเป็นเอาตาย เราทุกคนมีความเชื่อบางอย่างอยู่ในตัวที่ทำให้ความจริงของเราเปลี่ยนแปลงไป ยกตัวอย่างบางคนที่เคยมีประสบการณ์ที่ไม่ค่อยดีกับตำรวจ เวลาต้องไปบ้านเพื่อนที่คุณพ่อเป็นตำรวจก็อาจจะรู้สึกอึดอัดขึ้นมาเสียอย่างงั้น ๆ ทั้ง ๆ ที่ก็รู้ว่าคุณพ่อเพื่อนก็เอ็นดูและก็ดูแลเราเหมือนลูกคนหนึ่ง นั่นคือ “ ความจริง “ ของคนหนึ่งคนที่เปลี่ยนแปลงไปตามความเชื่อนั่นเอง

             ซึ่งแน่นอนว่าความเชื่อก็ไม่ได้มีแค่ความกลัวอย่างเดียวเท่านั้น บางคนมีความเชื่อบางอย่างที่ขัดกับความต้องการของตัวเองเอามาก ๆ จนทำให้บางมุมในชีวิตของเขาดูน่าสงสารไปเลย คุณอาจจะเคยมีคนรู้จักบางคนที่ประสบความสำเร็จเอามาก ๆ แต่ว่าชีวิตรักช่างอาภัพเสียเหลือเกิน เจอหน้ากันกี่ทีก็เอาแต่บ่นเรื้องความรักให้ฟัง ผู้หญิงคนหนึ่งอาจจะอยากได้สามีที่คอยดูแลเอาใจใส่ แต่ถึงเวลาคบกันจริง ๆ ไม่ว่าจะคนไหน ๆ ก็จะเจอแต่คนที่ต้องให้ผู้หญิงเลี้ยงดูเป็นแม่เสียอย่างงั้น หรือบางคนปากบอกว่าอยากจะได้ที่ทำงานดี ๆ แต่ไม่ว่าจะย้ายงานกี่ที ๆ ก็ดูจะมีปัญหาไปเสียทุกครั้ง บางคนอาจจะมองเรื่องพวกนี้ว่าเป็นเรื่องของโชคชะตาที่กลั่นแกล้ง แต่จริง ๆ แล้ว “ ความเชื่อ “ ในส่วนกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นด้วย

             ความเชื่อที่ยกตัวอย่างให้เห็นข้างต้นเป็นความเชื่อแบบที่เข้าใจง่ายทั้งสาเหตุของประสบการณ์ และผลที่เกิดขึ้นตามมาในปัจจุบันแบบที่ตรงไปตรงมาและเข้าใจง่าย อย่างตัวอย่างที่ว่า โดนหมากัด ก็เลยกลัวหมามาก ๆ แต่ก็ยังมีความเชื่อบางอย่างที่เกิดจากเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง แต่ส่งผลกับความคิดและความเชื่อของตัวเองในระดับที่ซับซ้อนมากขึ้นกว่าเดิม ซึ่งการจะเข้าใจและหาสาเหตุของความเชื่อเหล่านี้ได้จำเป็นจะต้องให้โค้ชผู้เชี่ยวชาญเป็นคนที่คอยปลดกลอนที่ละอันสองอัน แกะรอยความเชื่อและความคิดเหล่านี้ไปเรื่อย ๆ ถึงจะสามารถแก้ไขได้

             ซึ่งหลาย ๆ คนอาจจะมองว่าแค่เรื่องกลัวหมา เรื่องความรักก็ไม่น่าจะเป็นเรื่องใหญ่อะไรไหม ? แต่ถ้าเกิดว่าเป็นเรื่องอื่นที่สำคัญกับชีวิตของคุณล่ะ ? ถ้าเป็นเรื่องการเงิน การเริ่มต้นทำอะไรใหม่ ๆ การกล้าที่จะเผชิญกับความเสี่ยง ถ้าคุณมีความเชื่อบางอย่างที่ทำให้คุณไม่สามารถสร้างผลลัพธ์ในชีวิตที่คุณต้องการได้มันถึงเวลาหรือยังที่คุณจะเริ่มจัดการกับความเชื่อของตัวเอง