รู้ได้อย่างไรว่าสิ่งใดคือเป้าหมายของเราจริง ๆ

             การตั้งเป้าหมายให้ชัดเจน ก็เหมือนกับการขีดเส้นชัยในการวิ่งของคุณนั่นแหล่ะ ถ้าคุณตั้งเป้าหมายแต่คุณไม่มีความชัดเจนและเจาะจง ก็เหมือนกับคุณบอกว่าคุณตัดสินใจออกวิ่งไปโดยที่ไม่รู้ว่าคุณจะต้องวิ่งไปไกล แค่ไหน นานแค่ไหน และแน่นอนว่าเมื่อคุณต้องวิ่งไปเรื่อย ๆ แบบไร้จุดหมาย คุณก็จะรู้สึกเหนื่อย คุณอาจจะท้อ เพราะ คุณไม่รู้ว่าคุณจำเป็นจะต้องกัดฟันวิ่งไปอีกนานแค่ไหน แต่ถ้าคุณเห็นเป้าหมายชัดเจน คุณตั้งเป้าว่าคุณจะวิ่งไป 10 กม. , 100 กม. , หรือต่อให้เป็น 10,000 กม. ก็ตาม ต่อให้คุณจะค่อย ๆ วิ่งไปทีละน้อยเพียงแค่วันละ 3-5 กม. ทุกวัน ๆ เมื่อคุณรู้สึกเหนื่อยคุณจะสามารถมองกลับไป เห็นระยะทางที่คุณวิ่งมาได้ว่า คุณมาไกลแค่ไหน คุณลดระยะทางที่คุณต้องวิ่งทั้งหมดไปได้เท่าไหร่แล้ว และคุณจะวางกลยุทธ์ในการวิ่งอย่างไร เพื่อให้คุณวิ่งไปถึงเส้นชัยอย่างมีประสิทธิภาพ

2. Measurable (วัดผลได้)

             เมื่อคุณมีเป้าหมายที่ชัดเจนแล้ว ข้อต่อมาที่คุณจำเป็นต้องหาให้เจอในเป้าหมายของคุณก็คือ การวัดผล หลักฐานในการชี้วัดที่ชัดเจนว่า คุณกำลังเดินต่อไปข้างหน้า คุณกำลังเดินไปในเส้นทางที่ทำให้คุณไปถึงเป้าหมายได้จริง ๆ

             ยกตัวอย่างเช่น การวิ่งของพี่ตูนในช่วงปี 61 จากเบตงถึงแม่สาย เป็นระยะทางรวมทั้งสิ้น 2,215 กม. ซึ่งถ้าพี่ตูนไม่ได้วางแผนการวิ่งที่สามารถวัดผลได้ว่า ระยะทางในแต่ละวันจะเริ่มวิ่งที่จุดไหน เป็นระยะเวลาเท่าไหร่ ใช้เวลาแต่ละวันแค่ไหน และหยุดพักที่จุดไหน พี่ตูนจะไม่สามารถรู้ได้เลยว่าแต่ละวันเขาสามารถวิ่งได้ตามเป้าหรือไม่ ? ถ้าสามารถวิ่งได้ตามเป้านั่นหมายความว่าวิธีการวิ่งและเส้นทางที่เลือกไว้ถูกต้องแล้ว แต่ถ้าวันนี้ไม่สามารถวิ่งมาหยุดในจุดที่ตั้งใจเอาไว้ได้ พี่ตูนจะต้องวางแผนในการวิ่งวันถัด ๆ ไปเพื่อให้สามารถวิ่งไปเข้าเส้นชัยตามเป้าหมายภายในเวลาที่กำหนดได้

             ดังนั้นการกำหนดวิธีการวัดค่าที่ชัดเจนตั้งแต่แรก จะทำให้คุณเห็นพัฒนาการของตัวเองว่าคุณเข้าใกล้เป้าหมายมากแค่ไหน และที่สำคัญคือคุณจะสามารถปรับตัวและแก้ไขได้ทันในตอนที่เหตุการณ์ไม่ได้เป็นไปตามเป้าหมาย เพราะถ้าหากว่าคุณไม่มีการวัดผลที่ดีแล้วล่ะก็ 2,215 กม. อาจจะไม่ได้พาคุณไปถึงแม่สายได้ คุณอาจจะแค่วิ่งวนอยู่ในระยะจุดเริ่มต้นเป็นวงกลมเรื่อย ๆ เป็นระยะทาง 2,215 กม. โดยที่ไม่ได้ขยับออกไปไหนเลยก็ได้

3. Attainable (เป็นไปได้จริง)

             หลังจากที่คุณวางเส้นชัยแล้ว หาวิธีวัดค่าได้แล้ว สิ่งที่จะขาดไปไม่ได้คือ การตัดสินว่าเป้าหมายที่คุณตั้งเอาไว้ เป็นไปได้จริงไหม ? เพราะคงจะเป็นเรื่องที่น่าผิดหวังไม่น้อย ถ้าหากว่าคุณกำลังพยายามอย่างไม่ลดละ ยอมสู้กับปัญหา ยอมเหน็ดเหนื่อย แล้วคุณเพิ่งจะมารู้ทีหลังว่า เป้าหมายที่คุณตั้งเอาไว้นั้น ไม่สามารถเป็นไปได้

             ลองยกตัวอย่างดูว่าถ้าคุณตั้งเป้าว่าคุณจะ “วิ่ง” ไปถึงดวงจันทร์ คุณต้องพิจารณาแล้วว่าคุณสามารถ “วิ่ง” ไปถึงดวงจันทร์ได้จริงไหม ? คุณมีเส้นทางในการวิ่งหรือไม่ ? คุณสามารถหายใจในชั้นบรรยากาศที่ไม่มีออกซิเจนได้ไหม ? ต่อให้คุณตั้งเป้าหมายชัดเจนและเจาะจงว่าคุณจะวิ่งไปถึงดวงจันทร์ คุณมีวิธีวัดระยะทางชัดเจน แต่คุณไม่สามารถ “วิ่ง” ขึ้นไปบนดวงจันทร์ได้ นั่นแปลว่าเป้าหมายของคุณที่ตั้งเอาไว้นั้นไม่สามารถเป็นไปได้จริง

             หรือถ้าลองดูในตัวอย่างการวิ่งของพี่ตูนในข้อที่ผ่านมา ถ้าพี่ตูนตั้งเป้าไว้ว่าจะวิ่ง 2,215 กม. ภายในระยะเวลาแค่ 7 วัน นั่นเท่ากับว่าพี่ตูนจะต้องวิ่งวันละ 313 กม. นั่นหมายความว่า พี่ตูนจะต้องวิ่งความเร็ว 30 กม. ต่อชั่วโมงเป็นระยะเวลา 10 ชั่วโมงนิด ๆ ต่อวัน คุณคิดว่าจะเป็นไปได้ไหม ? เพราะฉะนั้นพี่ตูนและทีมงานจึงวางกรอบเวลาในการวิ่งอยู่ที่ 55 วัน ซึ่งก็อยู่ที่ประมาณ 40 กม. ต่อวัน ซึ่งเป็นระยะทางที่พอสามารถวิ่งได้และเป็นไปได้จริง

4. Relevant (สมเหตุสมผล)

             ผลลัพธ์ที่คุณคาดหวังควรจะต้องเป็นไปในทางเดียวกันกับเป้าหมายใหญ่ หรือเป้าหมายระยะยาวในชีวิตคุณ เป็นเหตุเป็นผลกับสิ่งที่สำคัญในชีวิตของคุณ ไม่อย่างนั้นคุณอาจจะพบว่าตัวเองกำลังทำอะไรบางอย่าง ที่อาจจะสร้างผลลัพธ์ที่ไม่ตรงกับเป้าหมายใหญ่ของคุณก็ได้

             ยกตัวอย่างเช่น ถ้าคุณอยากจะเป็นพ่อครัวใหญ่ในภัตตาคารหรู แต่คุณเลือกที่จะยื่นใบสมัครงานในบริษัทเกี่ยวกับการคนส่ง ก็คงจะเป็นวิธีการที่ไม่สมเหตุสมผลสักเท่าไหร่ จริงไหม ?

             แต่ก่อนที่คุณจะตัดสินว่าวิธีนั้นไม่ดีเสียทีเดียว คุณอาจจะต้องมององค์ประกอบรอบด้านให้ครบถ้วนก่อน ลองย้อนกลับไปที่ตัวอย่างเดิม ถ้าสมมติว่านาย A มีเป้าหมายที่จะเป็นพ่อครัวใหญ่ในภัตตาคารหรู แต่นาย A เลือกยื่นใบสมัครเพื่อเข้าทำงานในบริษัทคนส่ง ที่เป็นธุรกิจที่เน้นการคนส่งวัตถุดิบในกาประกอบอาหาร ซึ่งกลุ่มลูกค้าหลักคือ Supplier รายใหญ่หลายเจ้าที่มีการส่งอาหารสดมีคุณภาพอยู่ตลอดเวลา ซึ่งนาย A ตั้งใจจะเข้าไปทำงานที่นี่เพื่อศึกษาวิธีการรักษาวัตถุดิบที่มีประสิทธิภาพ นอกจากนั้นนาย A จะได้ข้อมูลรายชื่อ Supplier หลายเจ้าให้เป็นทางเลือกในการเลือกซื้อวัตถุดิบอีกด้วย

             เมื่อฟังเหตุผลเหล่านี้แล้ว การตัดสินใจเลือกไปทำงานในบริษัทคนส่งของนาย A ก็ดูจะเป็นทางเลือกที่ดีไม่ใช่น้อย นั่นเป็นเพราะว่า นาย A มีเหตุผลในการกระทำนี้ที่สมเหตุสมผล กับเป้าหมายหลักที่นาย A ตั้งไว้ตั้งแต่แรกนั่นเอง